Instytut Pamięci Narodowej Józef Stalin – jeden z największych tyranów i ludobójców w dziejach Rosji i świata - Aktualności -

Józef Stalin zmarł 5 marca 1953 r. o godz. 21.50 czasu moskiewskiego w wieku 74 lat. Wezwani lekarze stwierdzili wylew krwi do mózgu. Pogrzeb Stalina odbył się 9 marca w Moskwie. W uroczystościach wzięły udział delegacje robotniczych i komunistycznych partii, na czele których stali pierwsi sekretarze. PZPR reprezentował Bolesław Bierut. Zabalsamowane zwłoki sowieckiego dyktatora spoczęły w mauzoleum, obok wodza rewolucji październikowej – Włodzimierza Lenina. Jednak 8 lat później na XXII zjeździe KPZR podjęto uchwałę o przeniesieniu grobu Stalina pod mur kremlowski – tradycyjne miejsce pochówku wybitnych Rosjan. Jego ciało zostało spopielone i umieszczone w nowym grobie 31 października 1961 roku. Urnę z prochami zalano grubą warstwą betonu, a w miejscu pochówku ustawiono popiersie wodza.

Data 5 marca jest również symboliczna, ponieważ tego dnia 1940 r., Biuro Polityczne KC WKP(b) podjęło decyzję o rozstrzelaniu polskich jeńców przebywających w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz polskich więźniów przetrzymywanych przez NKWD na obszarze przedwojennych wschodnich województw Rzeczypospolitej. Wśród sygnatariuszy dokumentu widniał aprobujący podpis m.in. Józefa Stalina. Konsekwencją tej decyzji było zamordowanie blisko 22 tys. oficerów WP i funkcjonariuszy innych służb. Po zakończeniu II wojny światowej zbrodnia katyńska stała się nie tylko mitem założycielskim PRL, ale była również jedną z podwalin systemu pojałtańskiego.

Po śmierci Stalina na terytorium całego ZSRS, podobnie jak w Polsce i pozostałych krajach obozu socjalistycznego, ogłoszono żałobę narodową. Uroczystości pogrzebowe w całości transmitowało radio. W ich trakcie przerywano naukę i pracę, ludzie zbierali się przy głośnikach, wyły syreny i biły dzwony kościelne.

W celu uczczenia pamięci „wielkiego budowniczego socjalizmu” w Polsce odbywały się wiece i masówki. W Warszawie Stołeczny Komitet Frontu Narodowego zorganizował pochód żałobny, który złożył hołd „Wielkiemu Stalinowi – Wyzwolicielowi Polski, Chorążemu Pokoju i wolności narodów, Budowniczemu Komunizmu w ZSRR, Wodzowi i Nauczycielowi mas pracujących całego świata”. 7 marca Rada Ministrów i Rada Państwa podjęły uchwałę dotyczącą przemianowania nazwy miasta Katowice na Stalinogród, a województwa katowickiego na stalinogrodzkie. Ponadto zadecydowano o nadaniu budowanemu w Warszawie Pałacowi Kultury i Nauki imienia Józefa Stalina oraz o wzniesieniu pomnika Stalina na Placu Defilad przed PKiN.

Po śmierci Stalina, a zwłaszcza po wystąpieniu Chruszczowa na XX zjeździe partii w 1956 r., w ZSRS nastał okres tzw. odwilży. W efekcie wydarzeń mających miejsce w ZSRS w polityce wewnętrznej PRL nastąpiła tzw. odwilż gomułkowska. W ramach amnestii wypuszczono wielu więźniów politycznych. Jednak totalitarny system nie załamał się, a państwa Europy Środkowo-Wschodniej jeszcze długo musiały czekać na upragnioną wolność.

Należy pamiętać, że Stalin wyprzedził Hitlera w eksterminacjach i ludobójstwie, poczynając od milionów ofiar głodu na Ukrainie na początku lat 30. XX wieku, przez „operację polską” w latach 1937-1938, w której ramach rozstrzelano ponad 100 tys. Polaków za samo pochodzenie, aż po wielką czystkę w armii i wśród działaczy komunistycznych. Wszystko to działo się jeszcze przed wybuchem wojny, w warunkach pokoju. We wrześniu 1939 r. Stalin okazał się „najlepszym sojusznikiem Hitlera”, jak to nazwał w tytule swej książki, wydanej w Londynie w 1958 r., polski pisarz polityczny Aleksander Bregman. Hitler, zlekceważony przez Zachód, przy wsparciu Stalina wywołał wojnę i podbił niemal całą Europę. Ale konflikt ten wygrał Stalin i w rezultacie zapanował nad wschodnią połową Starego Kontynentu, w tym nad częścią Niemiec. Wydawać się mogło, że największe marzenie tego rewolucjonisty się ziściło. Tymczasem po kapitulacji Rzeszy, w czerwcu 1945 r., miał powiedzieć: „Ważniejsze od pokonania Niemiec jest zdobycie Polski”.

Zachęcamy do zapoznania się z licznymi artykułami i materiałami audio-wideo poświęconymi dyktatorowi sowieckiemu, dostępnymi na portalu przystanekhistoria.pl w zakładce Józef Stalin:

·         Marek Klecel, Hitler i Stalin: żywoty równoległe

·         Joanna Lubecka, Konferencja w Poczdamie. Ostatnie spotkanie Wielkiej Trójki

·         Marcin Bukała, Reakcja mieszkańców województwa rzeszowskiego na śmierć Józefa Stalina

·         Adam Dziuba, Młodzież nie chce Stalinogrodu

Zachęcamy również do lektury książki pt. „Antykomunizm Polaków w XX wieku” wydanej przez Instytut Pamięci Narodowej w 2019 r. Za redakcję odpowiada dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku dr hab. Piotr Kardela i naczelnik Delegatury IPN  w Olsztynie dr hab. Karol Sacewicz. Niniejsza pozycja naukowa ukazuje różne oblicza polskiego antykomunizmu w XX wieku. Artykuły zostały przygotowane przez czołowych badaczy problemu wywodzących się z kilkunastu ośrodków akademickich i naukowych w Polsce.

Książka dostępna jest do kupienia za pośrednictwem strony intenetowej księgarni IPN (w poniższym linku)

https://ksiegarniaipn.pl/ksiazka/antykomunizm-polakow-w-xx-wieku,452645