Oddano hołd bohaterowi powstania styczniowego - 22.01.2024 - Aktualności - Instytut Pamięci Narodowej

Uroczystość, które odbyły się w asyście 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego, rozpoczął hymn państwowy.

Dr Marek Jedynak przypomniał, że 160. rocznica powstania styczniowego, a zarazem 161. jego wybuchu dają świadectwo o dążeniach Polaków do niepodległego państwa. Zaznaczył, że Adolf Białokoz, którego grób został uroczyście odsłonięty, był jednym z uczestników tego powstańczego zrywu.

- Cieszę się, że dzisiaj jako Instytut Pamięci Narodowej, instytucja państwa polskiego, także dzięki zaangażowaniu społeczników możemy oddać społeczeństwu polskiemu ten kolejny nagrobek. Możemy zadbać o pamięć dla następnych pokoleń Polaków o zrywie w latach 1863-1864, by pamięć przetrwała, by następne pokolenia też mogły mówić o przepięknej historii narodu polskiego. Jeszcze raz dziękuję Państwu za obecność - mówił dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku.

Podczas obchodów odczytany został Apel Pamięci, po czym żołnierze oddali ku czci bohaterów walk o niepodległość salwę honorową.

W uroczystości uczestniczyli m.in. Dariusz Piontkowski - poseł na Sejm RP, w imieniu Marszałka Województwa Podlaskiego Wiesława Burnos - członek zarządu Województwo Podlaskie, płk Paweł Lachowski - dowódca 18 Białostocki Pułk Rozpoznawczy, płk Jarosław Kowalewski - Szef Ośrodka Zamiejscowego w Białymstoku Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji, przedstawiciele Powiatu Białostockiego m.in. radny Jan Gradkowski, Radosław Dobrowolski - burmistrz Supraśla, Józef Mozolewski - przewodniczący Regionu Podlaskiego NSZZ "Solidarność", Piotr Niziołek - kierownik Muzeum Historycznego Oddziału Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, przedstawiciele służb mundurowych, Lasów Państwowych, delegacja Podlaskiego Kuratorium Oświaty, harcerze oraz działacze organizacji patriotycznych.

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku reprezentowali również Monika Baczar - naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN wraz z pracownikami.

Prace nad odnowieniem nagrobka

W 2018 roku Międzynarodowe Stowarzyszenie Białostoczan zwróciło się do Instytutu Pamięci Narodowej z prośbą o odrestaurowanie pomnika. Dwa lata później grób został wpisany do ewidencji grobu weteranów walk o wolność i niepodległość Polski prowadzonej przez prezesa IPN.

W 2023 r. w związku z nieczytelnym napisem na nagrobku Oddziałowe Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN podjęło starania ponownej odnowy pomnika. Zamontowana została stella, porcelanowy herb powstania styczniowego oraz płyta pozioma, Odrestaurowano również krzyż z figurą Jezusa Chrystusa, który jest pozostałością z pierwszego grobu Adolfa Białokoza.

***

Biogram Adolfa Białokoza:

Adolf Białokoz urodzony w 1824 roku na terenie guberni grodzieńskiej w powiecie wołkowyskim. Mieszkał w Białymstoku przypuszczalnie od 1859 roku. Do wybuchu powstania styczniowego był nauczycielem muzyki w białostockim Instytucie Panien Szlacheckich imienia Imperatora Mikołaja I oraz we francusko - niemieckiej szkole Schmidta. Przed wybuchem powstania styczniowego Adolf Białokoz został wciągnięty w konspiracyjne struktury prawdopodobnie przez Bronisława Szwarce, organizatora struktur Czerwonych w Białymstoku i w Łapach. W czasie powstania styczniowego Adolf Białokoz był naczelnikiem miasta. Do jego obowiązków należało rozpowszechnianie druków Komitetu Centralnego Narodowego, przemianowanego w czasie powstania na Tymczasowy Rząd Narodowy. Nadzorował też redakcję pism przeznaczonych dla białoruskich chłopów zamieszkających wschodnią część guberni grodzieńskiej. Jako naczelnik miasta musiał też podpisywać rozkazy obowiązujące na podległym sobie terenie. Znamy tylko jeden z nich, datowany na 31 maja 1863 roku. Aresztowany przez władze carskie w nocy z 23 na 24 czerwca 1863 roku. Na zesłaniu w głąb Imperium Rosyjskiego spędził 16 lat. Wrócił do Białegostoku w 1879 roku. Zmarł 16 grudnia 1902 roku. Był żonaty z Albertyną Antyporowicz, doczekali się trójki dzieci.