E-Księgarnia
W Dniu Polskiego Państwa Podziemnego, 27 września 2021 r., przedstawiciele Oddziału IPN w Białymstoku, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych dr hab. Krzysztof Sychowicz oraz naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej Urszula Gierasimuk wraz z wojewodą podlaskim Bohdanem Paszkowskim oraz reprezentantem marszałka województwa podlaskiego, złożyli kwiaty pod pomnikiem Żołnierzy Okręgów Białostockiego, Nowogródzkiego i Wileńskiego Armii Krajowej przy ul. Kilińskiego w Białymstoku.
Również z tej okazji pracownicy Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN gościli w szkołach podstawowych nr 9 i 16 w Białymstoku, gdzie wygłosili prelekcje oraz przeprowadzili zajęcia poświęcone różnym aspektom działalności niepodległościowej Polskiego Państwa Podziemnego. Podczas spotkań zaprezentowana została gra edukacyjna „Polskie Państwo Podziemne”, a jednym z poruszanych zagadnień było powstanie warszawskiego, którego upadku rocznica przypada niebawem – 3 października.
Fenomen Polskiego Państwa Podziemnego wynikał z rozbudowanych struktur, które objęły całe terytorium II Rzeczpospolitej funkcjonując w dwóch zasadniczych pionach – cywilnym (Delegatura Rządu RP na Kraj, późniejsza Krajowa Rada Ministrów) oraz wojskowym (początkiem była utworzona właśnie 27 września 1939 r. Służba Zwycięstwu Polski, to jej następcą był Związek Walki Zbrojnej-Armia Krajowa), liczebności (tylko przez ZWZ-AK przewinęło się ok. 450 tys. żołnierzy) oraz zakresu prowadzonych w konspiracji działań. Polskie Państwo Podziemne nie ograniczało się do bieżącej walki zbrojnej z okupantami i fizycznej likwidacji przedstawicieli ich władzy – ten rodzaj działalności, przed akcją „Burza”, ze względu na groźbę odwetu wobec cywilów, był ograniczany do koniecznego minimum. Prowadzono także (siłami obu pionów podziemia niepodległościowego) akcję tajnego nauczania na wszystkich szczeblach oświaty, organizowano sądownictwo (zarówno wojskowe, jak i cywilne), działalność informacyjno-propagandową, szkoleniową, wywiadowczą, sabotażową, prowadzono tajną produkcję broni i wyposażenia wojskowego, koordynowano pomoc polskim żydowskim itd. Jednocześnie realizowano akcję scaleniową, której celem było zjednoczenie całości konspiracyjnych działań niepodległościowych w ramach jednej organizacji oraz przygotowywano plany powstania powszechnego (ostatecznie w formie akcji „Burza”) oraz organizacji życia narodu w okresie powojennym – we wszystkich aspektach koniecznych do odbudowy kraju.