Nawigacja

Aktualności

81. rocznica zamordowania przez Niemców Seweryna Pieniężnego

24 lutego obchodziliśmy 81. rocznicę zamordowania przez Niemców Seweryna Pieniężnego (syna). Chcąc upamiętnić Jego zasługi, Naczelnik Delegatury IPN w Olsztynie dr. Paweł Piotr Warot złożył symboliczne kwiaty na grobie i oddał hołd temu zasłużonemu bojownikowi o Polskość na obszarze byłych Prus Wschodnich.

Seweryn Pieniężny (junior) urodził się w Olsztynie, jako syn Joanny i Seweryna – drukarza i redaktora „Gazety Olsztyńskiej”. Ukończył Gimnazjum w Olsztynie. Języka polskiego i historii Polski uczył się w domu rodzinnym oraz w prywatnej szkole prowadzonej przez ks. Walentego Barczewskiego. W 1912 r. został powołany do służby wojskowej, brał udział w I wojnie światowej. Po jej zakończeniu powrócił na Warmię i przejął kierownictwo nad wydawaniem „Gazety Olsztyńskiej”. W 1920 r. zaangażował się w działania na rzecz powrotu Warmii, Mazur i Powiśla w granice odrodzonej Polski. Był członkiem Warmińskiej Rady Ludowej, Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego, delegatem na Sejmik Dzielnicowy w Poznaniu.Po nieprzychylnych Polsce rozstrzygnięciach plebiscytowych, Pieniężny skupił się na rozwoju kierowanej przez siebie oficyny wydawniczej. Oprócz „Gazety Olsztyńskiej” drukował wiele innych czasopism, w tym m.in.: „Głos Pogranicza”, „Mazura”, „Małego Polaka w Niemczech”. Pisma te zawierały utwory polskich pisarzy oraz artykuły podtrzymujące ducha polskości na terenie wschodniopruskim. W 1920 r. zawarł małżeństwo z Wandą Dembińską, pracującą w Konsulacie RP w Olsztynie, która również angażowała się w działalność kulturalno-oświatową na rzecz sprawy polskiej, m.in. tworzyła koła Kobiet Polek, była także sekretarzem Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego w Olsztynie. Pieniężni doczekali się czwórki dzieci – Konstantego, Ewy, Marii i Haliny. Ich dom był wzorem dla miejscowych Polaków. Ponadto Pieniężny był jednym z założycieli Związku Polaków w Prusach Wschodnich i wiceprezesem IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech.
Od chwili przejęcia władzy w Niemczech przez narodowych socjalistów (1933 r.) nadmierne eksponowanie polskości zaczęło przysparzać Pieniężnemu problemów. Oskarżany był w procesach o krytykę walczących z polskością władz niemieckich.Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany i uwięziony w niemieckim obozie koncentracyjnym Hohenbruch, gdzie 24 lutego 1940 r. został zamordowany.

 

  • 81. rocznica zamordowania przez Niemców Seweryna Pieniężnego, fot. Delegatura IPN Olsztyn
  • 81. rocznica zamordowania przez Niemców Seweryna Pieniężnego, fot. Delegatura IPN Olsztyn
  • 81. rocznica zamordowania przez Niemców Seweryna Pieniężnego, fot. Delegatura IPN Olsztyn
do góry