Archiwum IPN w Białymstoku: Tropem prawdziwych historii

Utworzenie Instytutu Pamięci Narodowej 20 lat temu umożliwiło przejęcie materiałów po dawnych archiwach organów bezpieczeństwa państwa PRL. Dzięki wytężonej pracy archiwistów udostępnianie rozpoczęto wkrótce potem. Tysiące osób mogły zapoznać się z tym, co na ich temat zgromadziła bezpieka. Wyjaśniło się wiele losów osób zaginionych i represjonowanych.

Oddział IPN w Białymstoku rozpoczął swoją działalność 17 października 2000 r. W tym samym okresie powstały trzy piony: archiwalny, edukacyjny i śledczy. Białostockie Archiwum dzieli się na trzy działy: Referat Informacji i Sprawdzeń opiekuje się ewidencyjnym zbiorem danych dawnych organów bezpieczeństwa – kartotekami i repertoriami. Archiwiści z Referatu Gromadzenia, Opracowywania i Obsługi Magazynów we współpracy z odpowiednimi instytucjami (m.in. policją i sądami) wciąż pozyskują nowe materiały archiwalne – również od osób prywatnych. Do chwili obecnej zgromadzono ponad 3,5 tys. metrów bieżących akt. Zdecydowana większość to dokumenty papierowe, ale wśród nich znajdują się też liczne zdjęcia, a także taśmy filmowe i magnetofonowe. Sprawne przeszukiwanie zasobu umożliwia elektroniczny system informacji archiwalnej - Cyfrowe Archiwum, za pomocą którego można wyszukiwać nazwiska, sygnatury, inne słowa z tytułów oraz opisów akt. Referat Udostępniania umożliwia osobom zainteresowanym zapoznawani się z zasobem archiwalnym. Udostępniamy materiały osobom prywatnym, naukowcom, dziennikarzom, organom wymiaru sprawiedliwości, organom administracji publicznej oraz podmiotom prawnym

Codzienna mrówcza praca archiwistów wymaga bardzo rozległych kompetencji, w tym znajomości najnowocześniejszych rozwiązań technicznych i informatycznych. Archiwum IPN, aby sprostać zadaniu zapewnienia dostępu do wiedzy o przeszłości, korzysta z nowoczesnych technologii. Niewidoczne na pierwszy rzut oka działania archiwistów stanowią istotny wkład w ukazujące się wydawnictwa, wystawy, katalogi internetowe, śledztwa, audycje telewizyjne i radiowe oraz artykuły.

20 lat funkcjonowania Instytutu Pamięci Narodowej stało się okazją do przygotowania krótkiego filmu promującego działalność Oddziałowego Archiwum IPN w Białymstoku. Film powstał dzięki zaangażowaniu archiwistów przy współpracy kolegów z Oddziałowego Biura Lustracyjnego oraz Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej.Za pomoc w realizacji materiału filmowego dziękujemy również Konnej Grupie Rekonstrukcji Historycznych „Kresy”.

W filmie wystąpili pracownicy Oddziału IPN w Białymstoku: Barbara Gołubowska, Izabela Kuna, Piotr Siwicki, Karol Usakiewicz, Justyna Wasiluk, Dariusz Gogolewski oraz Anna Kuźma.

Scenariusz, reżyseria, charakteryzacja, kostiumy, rekwizyty: Marzena Autuchiewicz, Jolanta Brzozowska, Justyna Gogolewska, Anna Olesińska, Monika Prus i Sylwia Wilczewska z Oddziałowego Archiwum IPN w Białymstoku.

Operatorzy kamer oraz montaż: Paweł Bezubik i Radosław Wnorowski z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej.

Zdjęcia z planu filmowego: Jolanta Brzozowska i Izabela Kuna