E-Księgarnia
Spotkanie podsumowujące tegoroczną edycję projektu edukacyjnego „Śladami bohaterów” odbyło się 22 października 2018 r. w sali konferencyjnej Oddziału IPN w Białymstoku. Po słowach wprowadzenia dr. Pawła Warota, naczelnika OBEN i Magdaleny Dzienis-Teodorczuk, koordynatora projektu, odbyła się projekcja filmu ilustrującego przebieg wyjazdu, a następnie uczniowie zaprezentowali wyniki swoich prac związanych z tematem projektu. Na koniec uczestnicy wyjazdu podzielili się refleksjami, które zrodziły się podczas zwiedzania miejsc związanych z walką polskich żołnierzy o Niepodległą.
Pierwszym miejscem na trasie objazdu były Krawczuny na Litwie, miejsce bitwy żołnierzy AK z wycofującymi się z Wilna wojskami niemieckimi. Następnie na wileńskiej Rossie odwiedzono Mauzoleum, gdzie pochowane jest serce Marszałka Józefa Piłsudskiego. Zwiedzono również Wilno: m.in.: Ostrą Bramę, kościół św. Teresy, klasztor Bazylianów.
Dzień II wyjazdu edukacyjnego wiódł przede wszystkim szlakiem życia i działalności Józefa Piłsudskiego. Rozpoczął się od stacji kolejowej Bezdany. W tym miejscu, 110 lat temu, 26 września 1908 r. grupa działaczy PPS pod dowództwem Józefa Piłsudskiego dokonała śmiałego napadu na pociąg pocztowy przewożący do Petersburga pieniądze pochodzące z podatków ściągniętych na ziemiach polskich. Zdobyte wówczas fundusze przeznaczono m.in. na oddziały strzeleckie tworzone w późniejszym okresie w Galicji. Następnie szlak objazdu zaprowadził młodzież i opiekunów do Powiewiórki, gdzie 15 grudnia 1867 r. w kościele pw. Św. Kazimierza, ochrzczony został przyszły Marszałek Polski. W kościele odprawiona została uroczysta msza święta celebrowana przez towarzyszącego młodzieży kapłana ks. dr. Adama Szota. W nabożeństwie aktywny udział wzięli również i uczniowie zarówno posługując w liturgii, jak i przy czytaniach biblijnych i modlitwie wiernych.
Kolejnym przystankiem był Zułów, miejsce urodzenia późniejszego twórcy Legionów, pierwszego Naczelnika odrodzonego państwa polskiego i Marszałka Polski. Z Zułowa trasa objazdu poprowadziła uczestników już na Łotwę, gdzie w Dyneburgu, w Domu Polskim, odbyło się spotkanie z Ryszardem Stankiewiczem - prezesem Oddziału Związku Polaków na Łotwie. Młodzież odwiedziła cmentarz żołnierzy polskich na Słobódce. Kolejnym miejscem pamięci był cmentarz w Ławkiesach pod Dyneburgiem, gdzie znajduje się polska kwatera żołnierzy, poległych w latach 1919–1920.
W trzecim dniu wyjazdu uczestnicy przejechali na Białoruś, gdzie zwiedzili miejsca związane z operacja niemeńską, drugą po warszawskiej, pod względem znaczenia militarnego, operacją wojny polsko-bolszewickiej, przeprowadzoną we wrześniu 1920 r. a także miejscowości związane z wybitnymi postaciami polskiej historii: Adamem Mickiewiczem, Tadeuszem Kościuszką, Romualdem Trauguttem, Elizą Orzeszkową. Wykład na temat ukrywania prawdy o Zbrodni Katyńskiej wygłosił dr Łukasz Lubicz-Łapiński.
Tuż przed zmrokiem uczestnicy przyjechali do Kuropat – uroczyska pod Mińskiem, miejsca pochówku tysięcy ofiar stalinowskiego terroru z lat 1937–1941, w tym Polaków. Po wspólnej modlitwie za zmarłych, zapalono znicze.
Pierwszym punktem kolejnego, czwartego dnia objazdu był Mińsk, gdzie zwiedzono Przemieście Troickie, dawny dwór Wańkowiczów, czy kościół pw. Św. Szymona i Św. Heleny. Następny na trasie był Raków – miasteczko graniczne, w którym toczy się akcja książek polskiego pisarza Sergiusza Piaseckiego. Następnie szlak wiódł śladem wielkich rodów I Rzeczypospolitej: zwiedzono Mir, zamek należący do rodu Radziwiłłów, później Światopełk-Mirskich; Nieśwież – siedzibę właścicieli tamtejszych dóbr – Radziwiłłów. Zwiedzono kościół katolicki pw. Bożego Ciała i zespół parkowo-pałacowy. W ten element wyjazdu wpisywało się również zwiedzanie miejscowości Różana – siedziby rodu Sapiehów, pałacu Pusłowskich w Kosowie Poleskim, czy pałacu rodu Niemcewiczów w Skokach – gdzie urodził się Julian Ursyn Niemcewicz. Zwiedzanie wzbogaciły wykłady o historii rodów magnackich, ich wpływie na politykę państwa polskiego, genealogii czy heraldyce.
Ostatniego dnia wyjazdu, oprócz miejscowości związanych z rodami magnackimi I Rzeczypospolitej, trasa zawiodła uczestników do Mereczowszczyzny, gdzie urodził się Tadeusz Kościuszko. Uczestnicy odwiedzili również Twierdzę Brzeską.
Wyjazd odbył się pod patronatem Podlaskiego Kuratorium Oświaty. W wyjeździe udział wzięło 37 uczniów oraz 7 nauczycieli. Opiekę merytoryczną sprawowali pracownicy IPN: dr Łukasz Lubicz-Łapiński, dr Marek Pacholec, Przemysław Czyżewski, Magdalena Dzienis-Todorczuk. Opiekę duchową nad wyjazdem objął ks. dr Adam Szot. Uczestnikom towarzyszyła także dziennikarka Agnieszka Czarkowska. Jej reportażu „Śladami niepodległości” wysłuchać można na stronie Radia Białystok:
http://www.radio.bialystok.pl/reportaz/index/id/160060