E-Księgarnia
Z tego grona oficerów szczególnie postać mjr. „Łupaszki” utrwaliła się w pamięci mieszkańców Podlasia. Walki toczone na tym terenie przez żołnierzy 5.Wileńskiej Brygady w 1945 r. dawały nadzieję, że losy Rzeczypospolitej można jeszcze odmienić stawiając opór komunistycznemu reżimowi.
Nie jesteśmy żadną bandą, tak jak nas nazywają zdrajcy i wyrodni synowie naszej ojczyzny. My jesteśmy z miast i wiosek polskich. Niejeden z waszych ojców, braci i kolegów jest z nami. My walczymy o świętą sprawę, za wolną, niezależną, sprawiedliwą i prawdziwie demokratyczną Polskę - major Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”.
Na długie lata, nawet po śmierci, Pan Major był symbolem niezłomnego bohatera, który stawiano za wzór kolejnym pokoleniom Polaków. Po 1989 r. wdzięczna pamięć o Zygmuncie Szendzielarzu zaczęła przybierać postać trwałych upamiętnień. Ważne jest to, że powstawały one z inicjatywy lokalnych społeczności przywiązanych do tradycji niepodległościowej.
Pierwszy pomnik na Białostocczyźnie zbudowano w Kiersnowie – miejscowości związanej z pobytem mjr. „Łupaszki” na przełomie 1944/45.
Fundatorami upamiętnienia była rodzina Anieli i Mariana Kiersnowskich, którzy pomoc okazaną żołnierzom z Wileńszczyzny przypłacili więzieniem.
Kolejnym miejscem była Hajnówka, również związana z pobytem mjr. Szendzielarza i jego najbliższych. Tutaj pamięć o dowódcy 5.Wileńskiej Brygady przetrwała wśród dzieci żołnierzy pochodzących z terenu Puszczy Białowieskiej i to one doprowadziły do odsłonięcia tablicy w 2010 r. w kościele p.w. św. Cyryla i Metodego.
W 2015 r. pamięć o Panu Majorze uczcili mieszkańcy miejscowości Oleksin, która była pierwszym punktem szlaku bojowego 5.Wileńskiej Brygady na Białostocczyźnie w kwietniu 1945 r. Tablica znajduje się w kaplicy p.w. Przemienienia Pańskiego.
Wszystkie te upamiętnienia odsłaniali żołnierze mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.
W 2020 r. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz Marszałek Województwa Podlaskiego uczcili pamięć o dowódcy 5.Wileńśkiej Brygady fundując na dwóch białostockich wieżowcach wielkoformatowe banery z wizerunkiem mjr. „Łupaszki”. Obecnie jeden z nich zdobi ścianę siedziby Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku przy ul. Warsztatowej w Białymstoku.
Bogusław Łabędzki
Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku