Nawigacja

Aktualności

83. rocznica wybuchu II Wojny Światowej - Białystok, Zabłudów, Czeremcha, Lidzbark Warmiński, 1 września 1939

83 lata temu, 1września 1939 r., wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie na całej niemal długości granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając tym samym pierwszą kampanię II wojny światowej. Osamotnione w walce Wojsko Polskie nie mogło skutecznie przeciwstawić się agresji Niemiec i sowieckiej inwazji dokonanej 17 września. Konsekwencją stał się IV rozbiór Polski dokonany przez Hitlera i Stalina. Białostocki IPN oddał hołd bohaterskim obrońcom Polski z okresu II Wojny Światowej

Od rana, 1 września 2022 r. przedstawiciele Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oddali cześć bohaterom, którzy walczyli o wolność Polski podczas II Wojny Światowej.

O godzinie 8:00 naczelnik Oddziałowego Archiwum IPN Wojciech Fedorowicz i Jolanta Drozdowska, w towarzystwie wojewody podlaskiego – Bohdana Paszkowskiego, marszałka województwa – Artura Kosickiego i wicemarszałka Sebastiana Łukaszewicza, przedstawicieli służb mundurowych, przewodniczącego Zarządu Regionu Podlaskiego NSZZ „Solidarność” – Józefa Mozolewskiego oraz starosty białostockiego Jana Perkowskiego, złożyli kwiaty na cmentarzu wojskowym przy ul. 11 listopada w Białymstoku.

O godzinie 10:00 dr Bożena Koszel-Pleskaczuk oraz Barbara Żylińska oddały hołd ofiarom walki o wolność Polski przy pomniku Obrońców Białegostoku w Białymstoku podczas miejskich uroczystości.

Iwona Mudel z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku złożyła natomiast kwiaty i zapaliła znicze na grobach obrońców Westerplatte, pochowanym w woj. podlaskim. Poniżej przedstawiamy ich sylwetki:

  1. Edmund Spławski - ur. 29 października 1910 r., zm. 26 czerwca 2003 r. Podczas obrony Westerplatte walczył na placówce „Elektrownia” oraz „Tor”. Po kapitulacji załogi Westerplatte przebywał w niewoli w Prusach Wschodnich w Stalagu I A, skąd został zwolniony w 1942 r. z uwagi na stan zdrowia. Po zwolnieniu z niewoli zamieszkał w Białymstoku. W 1974 r. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 1989 r. Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Pochowany na cmentarzu miejskim w Białymstoku przy ul. Władysława Wysockiego 63, 15-168 Białystok, sektor 118, rząd 6A.
  2. Alfons Bartulewicz - ur. 18 sierpnia 1916 r., zm. 10 września 1984 r. W trakcie obrony Westerplatte walcząc w obsadzie Wartowni nr 3 został ranny. Po kapitulacji załogi Westerplatte przebywał w niewoli w Prusach Wschodnich w Stalagu I A, podczas której aż do 1945 r. pracował w Żelowie u niemieckiego zegarmistrza. Po wkroczeniu do Żelowa Armii Czerwonej został w lutym 1945 r. wywieziony do ZSRR, skąd powrócił w sierpniu 1945 r. Po powrocie do kraju zamieszkał w Białymstoku. W 1974 r. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 1989 r. pośmiertnie Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Pochowany na cmentarzu farnym w Białymstoku, przy ul. Władysława Raginisa 8, 15-161 Białystok, kwatera 12, rząd 3  (grób położony w tylnej część kwatery, w narożnej części cmentarza)
  3. Antoni Ozorowski - ur. 6 sierpnia 1916 r., zm. 31 lipca 1987 r. Podczas obrony Westerplatte walczył na placówce „Przystań”. Po kapitulacji załogi Westerplatte przebywał w niewoli w Prusach Wschodnich w Stalagu I A. W grudniu 1939 r. podjął nieudaną próbę ucieczki, za co został skierowany do kompanii karnej i wywieziony do Niemiec, gdzie pracował przy pogłębianiu Kanału Kilońskiego. W 1940 r. udało mu się uciec z kompanii karnej do Danii, skąd przedostał się do Szwecji, a następnie do Wielkiej Brytanii. W Anglii wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Po powrocie do Polski w grudniu 1945 r. zamieszkał w Białymstoku. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz pośmiertnie w 1990 r. Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Pochowany na cmentarzu farnym w Białymstoku, przy ul. Władysława Raginisa 8, 15-161 Białystok, kwatera 84, rząd 11.
  4. Kazimierz Michałowski - ur. 4 marca 1916 r., zm. 25.01.1994 r. W trakcie obrony Westerplatte walczył w obsadzie Wartowni nr 1. Po kapitulacji Załogi Westerplatte przebywał w niewoli w Prusach Wschodnich w Stalagu I A, skąd w 1940 r. został skierowany do obozu karnego w Westfalii, gdzie pracował do końca wojny w fabryce amunicji. W 1946 r. powrócił do Polski i zamieszkał we wsi Łubniki w gm. Zabłudów w pow. białostockim. Odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz w 1989 r. Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Pochowany na cmentarzu pw. św. Krzyża w Zabłudowie, 16-060 Zabłudów, kwartał I, rząd 3.
  5. Józef Kaczanowski - ur. 5 października 1914 r., zm. 28 kwietnia 2004 r. W trakcie obrony Westerplatte walczył w obsadzie wartowni nr 5, a po jej zbombardowaniu na nadmorskim odcinku nieopodal placówki „Fort”. Podczas walk został ogłuszony i był kontuzjowany. Po kapitulacji załogi Westerplatte przebywał w niewoli w Prusach Wschodnich w Stalagu I A, skąd uciekł jesienią 1939 r. W trakcie ucieczki został zatrzymany przez patrol sowiecki i wywieziony w głąb ZSRR, gdzie pracował przymusowo przy wyrębie lasu do 1943 r. Na terenie ZSRR wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR i w szeregach 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki przeszedł szlak bojowy od Lenino do Berlina. Po zakończeniu wojny zamieszkał w Czeremsze. Odznaczony w 1968 r. Krzyżem Walecznych, w 1974 r. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz w 1988 r. Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Pochowany na cmentarzu prawosławnym w Czeremsze przy ul. 1 Maja, 17-240 Czeremcha,  kwartał II, rząd  2.

Jedocześnie, w rocznicę wybuchu wojny przedstawiciele Delegatury IPN w Olsztynie złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobie śp. Antoniego Szapiela, pochowanego na cmentarzu w Lidzbarku Warmińskim.

  1. Antoni Szapiel – ur. 31 stycznia 1915 r., zm. 22 czerwca 1957 r. W 1937 r. został powołany do czynnej służby wojskowej w stopniu szeregowca. Służył w 2. Morskim Batalionie Strzelców w Gdyni-Redłowie. Na Westerplatte przybył 8 VI 1939 r. Od jesieni 1939 r. brał udział w obronie placówki „Przystań”. Po dostaniu się do niewoli przebywał w Stalagu I A do maja 1945 r.  Pochowany na cmentarzu przy ul. Ignacego Krasickiego 2 w Lidzbarku Warmińskim, 11-100 Lidzbark Warmiński, kwatera 58, rząd 22.

 

do góry