Instytut Pamięci Narodowej Otwarcie wystawy „TU rodziła się Opozycja” – Białystok, 2 lipca 2021 - Aktualności -

Na placu przed Teatrem Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku została otwarta wystawa „TU rodziła się Opozycja”. Podczas uroczystości głos zabrała   Urszula Gierasimiuk naczelnik oddziałowego Biura Edukacji Narodowej i działacze opozycyjni: Stanisława Korolkiewicz i Andrzej Fedorowicz.

Spotkanie zakończyła  prelekcja autorki wystawy Patrycji Leszczyńskiej z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej na temat prezentowanej ekspozycji .

Na wieść o wprowadzeniu znacznych podwyżek cen w czerwcu 1976 r. najostrzej zareagowali robotnicy w największym ośrodku przemysłowym tego kraju – Białymstoku.
W województwie suwalskim i łomżyńskim, w zasadzie pozbawionych przemysłu, nie odnotowano żadnych protestów. Strajki wybuchły w dziesięciu największych białostockich fabrykach: m.in. w Fabryce Przyrządów i Uchwytów (w którym strajkowało 65 proc. robotników), Zakładzie Wytwórczym Maszyn i Urządzeń Spożywczych „Spomasz” (73 proc.) oraz w Białostockich Zakładach Przemysłu Bawełnianego „Fasty” (60 proc.).

Represje, które spadły na protestujących i dotknęły ich bliskich, zrodziły spontaniczne akcje pomocy materialnej, medycznej i prawnej. Do Białegostoku, m.in. za sprawą Jacka Kuronia, który od połowy lipca 1976 r. odbywał służbę wojskową w mieście, zaczęły docierać pierwsze informacje o powstającym Komitecie Obrony Robotników. Za pośrednictwem łączników wywodzących się ze środowisk literacko-kulturalnych do miasta przewożono i kolportowano literaturę i prasę bezdebitową.

Po zastosowanych przez władzę represjach na strajkujących robotnikach, na terenie całej Polski zaczęły się formować kolejne ośrodki opozycji demokratycznej: Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Wolne Związki Zawodowe, Studenckie Komitety Solidarności, Konfederacja Polski Niepodległej, Ruch Młodej Polski.

Jawna opozycja nie miała charakteru masowego, ale bez niej niemożliwy byłby zryw Sierpnia ’80 – to z jej doświadczeń korzystała „Solidarność”.

Tegoroczną wystawę poświęcono właśnie tym zagadnieniom. Wielkoformatowa, plenerowa ekspozycja podzielona została na dwie zasadnicze części. Teksty są prezentowane w języku polskim i angielskim. Pierwsza to część ogólnopolska, która stanowi  wprowadzenie do historii samego Czerwca 1976 – jego przyczyn i konsekwencji. Druga, regionalna część, ukazuje wydarzenia z tego okresu w Polsce północno-wschodniej: walkę ówczesnej władzy ze strajkującymi robotnikami, wsparcie Kościoła, a także rodzące się początki struktur opozycyjnych na tym terenie.

Wystawę przed Teatrem Dramatycznym w Białymstoku będzie można oglądać do 15 lipca br.