W Centrum Wystawienniczo-Konferencyjnym Archidiecezji Białostockiej Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup dr Tadeusz Wojda oraz dyrektor białostockiego oddziału IPN w Białymstoku dr hab. Piotr Kardela w dniu 5 kwietnia 2019 r. o godz. 12:00 zainaugurowali wystawę pt. „Służba alumnów w Ludowym Wojsku Polskim w latach 1959-1980”.
Ksiądz Arcybiskup w swoim wystąpieniu podkreślił, jak ważne jest odkrywanie białych plam historii naszego narodu. List Prezesa IPN skierowany do uczestników uroczystości, odczytał dr hab. Piotr Kardela. Dr Jarosław Szarek przypomniał w nim, iż głównym przeciwnikiem narzuconego Polsce siłą w 1944 r. systemu komunistycznego pozostawał przez szereg lat Kościół rzymskokatolicki. Ksiądz kanonik ppor. Stanisław Gudel, który odbywał służbę wojskową w Jednostce Wojskowej Nr 4413 w Bartoszycach, podzielił się z przybyłymi gośćmi swoimi wspomnieniami. O samej wystawie opowiedziała autorka – Renata Gieszczyńska – pracownik olsztyńskiej Delegatury IPN
W uroczystości wzięli również udział: Ksiądz Biskup dr hab. Henryk Ciereszko, poseł na Sejm Dariusz Piątkowski, zastępca dyrektora Biura Edukacji Narodowej IPN w Warszawie dr Paweł Błażewicz, przedstawiciele służb mundurowych, kombatanci, młodzież szkolna wraz z opiekunami.
W 1959 r. uchwalono ustawę o obowiązkowym poborze do wojska. Mimo, że poprzednie wersje ustawy teoretycznie nie zwalniały alumnów od zasadniczej służby wojskowej, to jednak trafiali oni automatycznie do rezerwy. W latach 1959-1980 do służby wojskowej zostało powołanych co najmniej 3 tys. kleryków. Działania miały na celu zmuszenie ich do porzucenia powołania. Nieoczekiwanie dla władzy ludowej, ruchy te okazały się nieskuteczne, a często powodowały zupełnie odwrotne zjawisko. Ci, którzy wyszli zwycięsko z egzaminu wytrwałości, jeszcze mocniej umocnili się w wierze.
Media o wydarzeniu:
https://bialystok.tvp.pl/36606207/poranek-w-obiektywie (56:58)
https://bialystok.tvp.pl/42075024/05042019-godz-1830 (16:53)
https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/167596
Wystawa jest obecnie prezentowana w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. Planowana jest jej ekspozycja również w innych miejscach na terenie całego kraju.