Jerzy Biełaga, pracownik Przedsiębiorstwa Transportu Handlu Wewnętrznego w Białymstoku, był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność”. Po wprowadzeniu stanu wojennego 5 listopada 1982 r. został powołany na ćwiczenia wojskowe do 28. Pułku Czołgów Średnich 20. Dywizji Pancernej w Czarnem (JW nr 2198). Szkolenie wojskowe rezerwistów w powyższej jednostce nie miało nic wspólnego z realizacją zadań związanych z obronnością kraju, a służyło jedynie walce z opozycją i było dotkliwą represją wobec powołanych na ćwiczenia przeciwników politycznych. Osoby te były bowiem przesłuchiwane, szykanowane oraz zmuszane do ciężkiej i często bezsensownej pracy. Poddawano ich ponadto (podobnie jak osadzonych w ośrodkach internowania) indoktrynacji politycznej prowadzonej przez wojskowy aparat polityczno-wychowawczy. Po odbyciu ćwiczeń wojskowych 2 lutego 1983 r. Jerzy Biełaga został zwolniony.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 r. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r. przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, przeciwnikom dyktatury komunistycznej za ich działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Krzyż Wolności i Solidarności wzorowany jest na Krzyżu Niepodległości z II RP.